چەند زانیاریەك دەربارەی دارستانەكانی ئەمازۆن :
- گەورەترین دارستانی سەر ھێلی یەكسانی زەوی یە و زیاتر لەنیوەی سەوزایی سەر ڕووی زەوی پێك دێنێت .
- دەكەوێتە سنووری ( ٩ ) ووڵات : بەڕازیل – بۆلیڤیا – پیرۆ – ئیكوادۆر -گویانا – كۆڵۆمبیا – گویانا ( بەشی فەڕەنسا ) – ڤەنزوێلا – سورینام ، بەڵام نزیكەی ( ٧٥٪ ) ی دەكەوێتە سنووری ووڵاتی بەڕازیل .
- ڕووبەرەكەی ( ٥٥٠ ) ملیۆن ھێكتارە ، واتە ( ٦٠٪ ) ی تەواوی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا .
- مێژووی دارستانەكانی ئەمازۆن دەگەڕێتەوە بۆ ( ٥٥ ) ملیۆن ساڵ لەمەوبەر .
- نزیكەی نیوەی ئەو زیندەوەرانەی كە لە دارستانەكانی ئەمازۆن دەژین لە ھیچ شوێنێكی تری سەر ڕووی زەوی بوونیان نیە .
- لە ئێستادا نزیكەی ( ٢٥٠ ) ھەزار كەس لە دارستانەكانی ئەمازۆن دەژین كە بەسەر چەندین ھۆزدا دابەش بوون و بە ( ١٧٠ ) زمانی جیاوازی تایبەت بە خۆیان قسە دەكەن ، ھەروەھا زیاتر لە ( ٥٠ ) ھۆزی ناو دارستانی ئەمازۆن ھەرگیز جیھانی دەرەوەی دارستانەكەیان نەبینیووە .
- لە دارستانی ئەمازۆن ( ١٦ ) ھەزار جۆر و فەسیلەی داری جیاواز ھەیە ، بەگشتی ژمارەی دارەكانی دارستانی ئەمازۆن دەگاتە ( ٣٩٠ ) ملیار دار ، وە نزیكەی ( ٤٠ ) ھەزار ڕووەكی بەرداری تێدایە و لەو ژمارەیە ( ٣ ) ھەزار جۆری میوەی تێدا ڕواوە كە شیاون بۆ خواردن .
- لەدارستانەكانی ئەمازۆن نزیكەی ( ٢,٥٠٠,٠٠٠ – دوو ملیۆن و پێنج سەد ھەزار ) جۆر زیندەوەر بوونیان ھەیە .
- ھەرچەندە مەزەندە كراوە كە لە ( ٧٠٪ ) ڕووەكەكانی دارستانی ئەمازۆن خاسیەت و پێكھاتەی دژە شێرپەنجەیان تێدایە بەڵام تا ئێستاش لە ( ٩٠ ٪ ) ی ڕووەكەكانی ئەم دارستانە لەھیچ تاقیگەیەك لێكۆڵینەوەیان لەسەر نەكراوە .
- لەھەرە جۆرە زیندەوەرە ترسناك و زیانبەخشەكانی وەك : ماری ئاناكۆندا و جاڵجاڵۆكەی ژەھردار و شەمشەكوێرەی كوژەر و بۆقی ژەھردار ، دەكەونە ئەم دارستانەوە .
- باڵندەی تۆقان ( ڕامفاستۆس ) كە بەرزترین دەنگی ھەیە لەنێوان زیندەوەرەكانی دارستان و لەدووری نیو میل دەنگی دەبیسترێ ، نیشتیمانیان دارستانی ئەمازۆنە .
- لەكاتی باران باریندا بەھۆی چڕی دارەكانی دارستانەكە ، دڵۆپی باران پێویستی بە ( ١٠ ) خولەكە تا دەگاتە سەر زەوی دارستانەكە ، بەھەمان شێوە بۆ گەیشتنی تیشكی ڕووناكی لەكاتی ھەڵھاتنی خۆر .
