ڕۆڵی ئێران لە عێراق دوای بەرێوەچوونی هەڵبژاردن

بەرهەم كەلهوری

لە دوای ڕووخاندنی ڕژێمەکەی سەدام لەلایەن هێزەکانی ئەمەریکاو هاوپەیمانان دەتوانین بڵێین لە عێراقی دوای سەدام هێزە شیعەکان بە پێی پێوەری دیموکراسی کە زۆرینەن ئەوان سەرکردایەتی عێراق دەکەن ،  هێزە شیعیەکانیش نزیکن لە ئێران . ئێرانیش سەر باڵی ڕوسیایە ، ئایا ئەمەریکاو باڵی ناتۆش بێ هەڵوێست و جموڵ نەبوونە لەفەرزکردنی هەژموونی خۆیان ؟

ئەمەریکا  هەوڵی داوە کە باڵانسەکە تێکبدات لە پێناو زیاد کردنی هەژموونی خۆی ، بەڵام سەرکەوتوو نەبووە و شکستی هێناوە .

 عەرەبی سونەش هەوڵی زۆری داوە تا بچێتە بەرەی ئەمەریکا و ووڵاتانی عەرەبی سونی تا بتوانێت بەرگری لە مانەوە و جێگای خۆی بکات لە عێراقی دوای هەرەسی هێزی خۆسەپێنی سونەدا ، واتە عێراقی دوای سەدام . ( پول بریمەر) ی حاکمی مەدەنی عێراقیش له میانەی یاداشتنامەکەیدا (ساڵەکەم لەعێراق ) دەڵێت کە ئەمریکا دەیەوێت هاوسەنگیەک ڕابگرێت لەنێوان هەر سێ پێکهاتە ( عەرەبی شیعە ،عەرەبی سونە ، کورد ) بەڵام لە واقیعدا ئەمەریکا بەم شێوەیەی نەکرد بە شکلێکی ڕەها ، بەڵکو لە ژێر ناونیشانی پڕەنسیپی دیموکراسی و شەرعیەتی زۆرینەو کەمینەدا کەلە واقیعیشدا پێ دەچێت ڕێکەوتنێک کرا بێت لە نێوان و ئێران و ئەمەریکادا بە چاوپۆشی کردنی دووەمیان بۆ یەکەمیان لە کۆی سیاسەت وحوکمڕانی کردنیاندا ، بە بەڵگەی ئەوەی هەر لە  2005  تا ئێستاش هەندێ لە مادەی دەستووری  هەن  جێ بەجێ نەکراون ، لەوانە مادەی 140  ە لە دژی لەبەرژەوەندی پێکهاتەی نەتەوەیی دووەم لە ڕووی ژمارەوە ، هەر چەندە عەرەبی سونە هاوسنووری کوردن ، بەڵام لەڕووی زۆرینەی پێکهاتەیی نەتەوەییشەوە هەر قابیلی ڕەخنە لێ گرتنە کە تا ئێستاش ئەم مادەیە جێ بەجێ نەکراوە . بەپێی زانیاریە نێو دەوڵەتیەکانیش لەسەر پرسی دیموکراسی لەعێراق هێشتا نەبۆتە دەڵەتێکی دیموکراسی قبوڵکراو . کەواتە ئەم هەڵبژاردنانەی لە عێراق ئەنجام دەدرێت ناتوانێت گۆڕانکاری ئەرێنی بێنێتە کایەوە بۆ باشتر کردنی ژیانی هاوڵاتیان و پێشکەشکردنی بەرنامەی خزمەتگوزاری و بنەبڕکردنی هەژاری و گەندەڵی و …..هتد ، تەنها  کەسەکان دەگۆڕدرێن بێ ئەوەی بەرنامەکانی سیاسەتکردن  بگۆڕدرێن ، عێراقیش دوو جەمسەری زلهێزی گەورەی جیهانی بەڕێوەی بەدەبات و ئەوانیش لەنێوان خۆیان باڵانسێکیان ڕاگرتووە تەنها بۆ پارێزگاری کردن لە بەرژەوەندیەکانی خۆیان ، سەیرکەن بزانن لەم کابینانە یەکێک لەدوای یەکانە چ جیاوازیەکیان هەبووە لەگەڵ یەکتری لەڕووی خزمەتکردن بە هاوڵاتیانەوە ؟!

حزبەکانیش هێندەی بەدوای ئیمتیازاتە حزبیەکانی خۆیانەوەن هێندە بەدوای خەمی خەڵکەوە نین

پەیوەندیدار